Gia Phong Người Việt trên đất Mỹ

Đài Tiếng Nói Việt Nam phỏng vấn GS.TS.BS.Bùi Duy Tâm về Ngày Tết gia đình tại Hoa Kỳ

Minh Hiển

Hỏi: Xin Bác sĩ vui lòng cho biết gia đình bác sĩ có ăn Tết VN tại Hoa Kỳ không ạ?

Đáp: Hoàn cảnh xã hội bên này không cho phép chúng tôi ăn Tết linh đình như bên nhà đâu.Trong tuần lễ Tết Âm Lịch,chúng tôi chọn một ngày thuận tiện cho cả nhà nhất là cho việc học hành và làm ăn của các con cháu để họp mặt gia đình tưởng nhớ tới ông bà tổ tiên quê hương tổ quốc.

Hỏi:Bức ảnh đại gia đình mặc quốc phục trông trang trọng quá.Xin bác sĩ cho biết qua sự sinh hoạt của gia đình ta bên đất Mỹ này?

Đáp:Tôi làm bác sĩ y khoa,vợ tôi làm bác sĩ răng hàm mặt,các con tôi cũng theo nghề nghiệp của cha me.Tôi có 12 cháu nội ngoại chắc cũng đương cố gắng theo con đường của ông bà cha mẹ chúng.

Hỏi:Hình như trong các buổi lễ lộc, họp mặt quan trọng trong gia đình hay tiếp khách quý như hồi tiềp Phó Thủ Tướng Trương Vĩnh Trọng cùng các Thứ Bộ Trưởng, gia đình ta đều vận quốc phục rất trang trọng và sang trọng.Xin bác sĩ cho biết các thành viên trong gia đình có vui lòng hưởng ứng hay cảm thấy ngượng ngựu khó chịu.

Đáp: Mới đầu thì các con dâu con rể củng hơi miễn cưỡng đấy nhưng sau chúng rất kiêu hãnh vì được mặc các bộ y phục của ông cha tiên tổ, của Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi, Lê Lợi, Nguyễn Huệ. Kiểu áo và vải gấm lấy kiểu trong cung đình và may đúng cách nên thay vì trông buồn cười như thưòng thấy lại thành ra rất trang nhã kiêu sa và độc đáo dân tộc nếu không muốn nói là kiêu hãnh dân tộc.

Hỏi: Gần đây vài ý kiến có thẩm quyền là phái nam nên mặc âu phục vì áo dài khăn đóng không còn hợp thời hiện đại nữa.Bác sĩ nghĩ sao?

Đáp:Nếu để dùng thường ngày hay trong các buối giao lưu quốc tế không thật long trọng thì quả thực nếu phái nam mặc áo dài khăn đóng cũng hơi bất tiện và khó coi đấy.Ta có thể mặc quần (Tây hay Ta cũng như nhau) và một áo ngắn kiểu VN đã cách điệu hóa như người Phi Luật Tân, Ấn Độ,…vì họ có tinh thần tự trong dân tộc. Mình trông thấy dân Phi Châu mặc áo vét thắt cà vạt quê kệch ra sao thì Tây nó thấy dân da vàng mặc áo vét thắt cà vạt cũng quê kệch như vậy.Bác Hồ có bao giờ mặc côm lê thắt cà vạt đâu.

Hỏi:Trong buổi họp mặt ngày Tết,gia dình ta có chương trình đặc biệt gì không ạ?

Đáp: Cũng đơn giản thôi,thoạt đầu các con cháu làm lễ “dâng trà” và “dâng các lời chúc tụng” lên ông bà cha mẹ:

Vợ chồng tôi hỏi thăm việc làm ăn học hành của con cháu. Răn đe những việc chưa tốt và khen ngợi khuyến khích các thành quả tốt.

Nhắc nhở chúng ý nghĩa của nguồn gốc “Con Rồng cháu Tiên” là người VN lúc nào ưa chuộng Hòa Bình Bác Ái hiền lành nhân từ hòa nhã với mọi người như Tiên.Nhưng khi bị xâm lược thì cương quyết chống trả dũng mãnh như Rồng.

Mỗi lần tôi nói dến đó thì lũ cháu nhao nhao lên:

“Chiến binh Mông Cổ vừa phi ngựa vừa quy lại bắn tên bách phát bách trúng,ngựa chạy đến đâu cỏ không mọc được đến đấy.Bách chiến bách thắng,Thế mà bị VN đánh cho thua đến 3 lần”.

Chúng thuộc các trang sử kháng chiến chống Tàu với chiến công trên sông Bạch Đằng, Ải Chi Lăng,Gò Đống Đa, kháng chiến chống Pháp với chiến thắng Điên Biên Phủ và trong cuộc chiến mới đây: sau khi dội xuống đất nước VN một số bom đạn nhiều hơn thế chiến thứ 2, Mỹ đã phải cuốn cờ rút quân về nước.(Phó Thủ Tướng Trương Vĩnh Trọng trong lần đến thăm gia đình tôi đã được chứng kiến điều này).

Chúng biết “Trần Bình Trọng thà làm quỷ phương Nam còn hơn làm vưong đất Bắc”.

Chúng thuộc bài thơ “Hận Nam Quan” tả cảnh Nguyễn Trãi tiễn cha là Nguyễn Phi Khanh tại Ảỉ Nam Quan:

“Trãi con ơi! Tương lai đầy ánh sáng,

Cha đứng đây trông suốt được ngàn thu.

Quỳ lạy cha,cha lên đường ảm đạm,

Rồi Nam Quan theo gió con bay về.

Vế ngay đi ghi nhớ hận Nam Quan.

Cha nguyện cầu con lấy lại giang san.”.

Sau bài học về lich sử,tôi khuyên các con cháu phải chăm lo luyện tập thân thể cho cường tráng, học hành cho giỏi,hiếu thảo với ông bà cha mẹ anh chị em,kính thày yêu bạn,thương mến đồng bào và nhân loại. Nhưng quan trọng nhất là mỗi người phải có một lý tưởng để đạt tới như kim chỉ nam của cuộc đời.

Hỏi: Chắc sau phần gia huấn nặng nề như vậy, ông bà phải lì xì mừng tuổi và cho các cháu ăn cỗ Tết chứ ạ?

Đáp: Rồi thì cũng phải ăn uống mừng Xuân chứ nhưng trước khi đó con cháu còn chơi đàn tây đàn ta cho ông bà cha mẹ nghe như ngày xưa Thày Khổng Tử đã già rồi còn ca múa nhảy nhót làm trò để làm vui lòng cha mẹ.

Đấy, cái Tết của gia đình tôi chỉ có vậy thôi,chỉ thanh đạm vậy thôi không được linh đình sang trọng như ở VN đâu.

GS.TS.BS.Bùi Duy Tâm